دینام مشعل

الکتروموتور (دینام) مشعل چیست؟

الکتروموتور یا همان دینام مشعل، قطعه‌ای حیاتی در مشعل‌های گازی، گازوئیلی و دوگانه‌سوز است که وظیفه آن تأمین نیروی مکانیکی لازم برای به‌گردش درآوردن فن (بلوئر) و انتقال حرکت به پمپ گازوئیل (برای مشعل‌های مایع‌سوز) است. لایه کلیدی در سیستم تأمین هوا و کنترل ایمنی احتراق است.

وظایف و عملکرد دقیق الکتروموتور مشعل

انتقال حرکت از موتور به بلوئر:

الکتروموتور دارای یک شفت است که به کمک یک پیچ آلن‌خور (Allen screw) به محور بلوئر متصل میشود. وقتی موتور روشن میشود، بلوئر شروع به کار کرده و هوای لازم برای احتراق را تأمین می‌کند.

عمل “پرچ کردن” (Pre-Purge):

یکی از عملکردهای ایمنی مشعل این است که پیش از شروع سوخت‌گیری، فن روشن شود تا هوا حرکت کند، بخارات آب داخل محفظه احتراق خارج شود، دود مانده در مشعل یا نشتی گازی اگر باشد تخلیه شود. این مرحله برای جلوگیری از تشکیل مخلوط خطرناک سوخت و هوا ضروری است.

استارت اولیه و راه‌اندازی با استفاده از خازن:

الکتروموتور معمولاً دارای سیم‌پیچ اصلی و سیم‌پیچ کمکی است. خازن راه‌اندازی برای فعال کردن سیم‌پیچ کمکی در ابتدا استفاده می‌شود و اگر خازن ضعیف باشد، موتور ممکن است فن را حرکت دهد اما نتواند آن را به دور کامل چرخش برساند — یعنی بلوئر “تکان” می‌خورد ولی دور نمی‌گیرد مگر دستی هل داده شود.

انتقال حرکت به پمپ گازوئیل در مشعل‌های گازوئیلی:

در این نوع مشعل، شفت موتور فن به یک کوپلینگ پلاستیکی لبه‌دار متصل است که حرکت را به پمپ گازوئیل منتقل می‌کند. استفاده از کوپلینگ پلاستیکی به این دلیل است که اگر پمپ گیر کند یا متوقف شود، کوپلینگ بشکند و جلوی آسیب به موتور فن گرفته شود.

ساختار فنی و جزئیات مهندسی

ساختار فنی الکتروموتورهای مشعل سری HA شامل:

ساختار فنی الکتروموتورهای مشعل سری HN شامل:

ساختار فنی الکتروموتورهای مشعل سری ‌BU551 شامل:

ظرفیت‌ها (۱ تا ۳، ۳ تا ۵) و انتخاب موتور مناسب

دینام مشعل ۱ تا ۳: مصرف سوخت پایین، بلوئر کوچکتر و موتور با توان کمتر. این موتورها معمولاً توان کمی دارند (تا 100 وات) و باید تحمل دور راه‌اندازی و کارکرد مکرر را داشته باشند.

دینام مشعل ۳ تا ۵: فن بزرگتر، مصرف هوا بیشتر، توان موتور بالاتر (معمولا 240 وات)، تحمل فشار و کارکرد طولانی‌تر.

انتخاب موتور باید بر اساس ظرفیت مشعل، میزان بار حرارتی، قطر شفت و ظرفیت بلوئر باشد تا موتور بتواند در دور مناسب فن را بچرخاند و پرچ/Pre-purge را به خوبی انجام دهد.

مزایا و معایب الکتروموتورهای مشعل

مزایا دینام مشعل با کیفیت:

• راه‌اندازی سریع و بدون تاخیر
• کارکرد روان، صدای کم
• عمر طولانی، خرابی کمتر
• تحمل شرایط سخت محیطی (دما، رطوبت، دوده)
• مصرف برق بهینه‌تر در مدل‌های کم‌مصرف

مشکلات رایج دینام مشعل:

• ضعیف شدن خازن > عدم راه‌اندازی کامل بلوئر
• نصب نادرست پیچ آلن‌خور یا اتصال شفت باعث لقی، سایش یا لرزش
• استفاده از کوپلینگ پلاستیکی بی‌کیفیت که زود خراب می‌شود
• عدم تطابق موتور با ظرفیت مشعل > موتور بیش از حد فشار می‌بیند
• خرابی سیم‌پیچ (سیم‌کشی داخلی) یا عدم حفاظت کافی در برابر رطوبت یا دمای بالا

برندها و قیمت‌ها

هنینیگ (Haning): از برندهای قدیمی دینام مشعل ساخت آلمان بوده که امروزه لیسانس تولید خود را به کارخانه الکتروژن داده است.

الکتروژن (هنینگ الکتروژن): از برندهای مطرح در تولید موتور فن مشعل در ایران. کیفیت مناسب و امکان تأمین قطعات یدکی و خدمات پس از فروش در اکثر شهرها.

شرکت الکتروژن این الکترو موتورهارا در دوتیپ با عناوین HA و HN تولید و با بازار عرضه میکند. توان الکترو موتور های تکفاز تولید شده در این مجموعه از 50 تا 550 وات متغییر بوده و در مدل سه فاز با توان 50 وات تولید میشود. در این بین فلنج الکتروموتورهای تیپ HA با توجه به نیاز مصرف کننده در چهار مدل مختلف و در تیپ HN در دونوع طراحی شده است. درپوش عقب این محصولات نیز با مدنظر قراردادن نوع سوخت مصرفی، در نوع گازی و گازوییلی طراحی میشود. نوع گازوئیلی این الکتروموتورها قابلیت نصب پمپ گازوئیل بر روی الکتروموتور را داراست. محصولات این خانواده تحت لیسانس شرکت HANNING‌آلمان طراحی و تولید می شوند.

سیمل (Simel): برند ایتالیایی تولید کننده دینام مشعل که در مدلهای قدیمی‌تر نصب شده ولی امروزه در بازار به سختی پیدا می‌شود.

قیمت موتور فن مشعل ایران رادیاتور یا “قیمت دینام مشعل گازی ایران رادیاتور” بسته به ظرفیت و مدل متفاوت است. مدل‌های کوچک‌تر برای مشعل‌های کم‌ظرفیت (۱ تا ۳) قیمت پایین‌تری دارند؛ موتور برای مشعل‌های ۳ تا ۵ گران‌تر است.

راهنمای انتخاب و تست الکتروموتور مشعل

1. تعریف ظرفیت مشعل (۱ تا ۳، ۳ تا ۵ و ...).
2. بررسی دور موتور، توان (W یا kW)، سرعت چرخش (RPM).
3. بررسی وجود خازن راه‌اندازی با ظرفیت مناسب.
4. کیفیت بدنه، عایق‌بندی، مقاومت در برابر دما و رطوبت.
5. کوپلینگ اتصال به بلوئر و پمپ (اگر مشعل گازوئیلی باشد) باید دارای tolerances مناسب باشد.

تست عملی: اگر باد فن دور نگیرد وقتی موتور روشن است (به‌خصوص در مشعل گازی) ممکن است خازن ضعف داشته باشد.

جمع‌بندی

• الکتروموتور مشعل بخش ضروری تأمین هوای احتراق و ایمنی پروسه روشن شدن مشعل است.
• موتور فن با کیفیت بالا، خازن مناسب، کوپلینگ مقاوم و نصب صحیح، ضامن عملکرد پایدار و ایمن مشعل گازی و گازوئیلی می‌باشد.
• برندهای خارجی مثل Hanning یک مرجع خوب برای مقایسه کیفیت، توان و دوام هستند.
• برندهای داخلی مثل الکتروژن نیز اگر بر پایه این استانداردها تولید شوند می‌توانند عملکرد قابل قبولی دارند.